اختلالات عصبی – رشدی:
اختلالاتی که در اوایل زندگی شروع می شوند و در سرتا سر عمر با فرد می مانند
کمبودهای مرتبط با این اختلال:
عملکرد شخصی، اجتماعی، تحصیلی یا شغلی
بنابر تعریف: این اختلال ممکن است تغییرات مهمی را با گذشت زمان نشان دهند. مثلا وقتی افراد به نوجوانی برسند دچار تغییرات رسشی شوند که شیوه آشکار شدن اختلال آنها را در رفتارهای خاص، تغییر دهد.
ناتوانی عقلانی (اختلال عقلانی رشدی)
تشخیص
متخصصان وقتی تشخیص ناتوانی عقلانی می هند کمبودهای عقلانی و انطباقی برای اولین بار در بچگی آشکار شود.
سه مجموعه ملاک برای تشخیص این اختلال وجود دارد.
الف) کمبود در توانایی عقلانی، که با آزمون هوش اندازه گیری می شود
ملاک ها: استدلال، حل مساله، قضاوت، توانایی درس گرفتن از تجربه، یادگیری تحصیلی
آزمون ها با استاندارد و مناسب فرهنگ باشد. هوشبهر پایین تر از 70 نقطه برآورده کردن ملاک است.
ب) اختلالات در عملکرد انطباقی نسبت به سن و گروه فرهنگی فرد در فعالیت های اجتماعی مانند: ارتباط، مشارکت اجتماعی، زندگی مستقل
ج) سن شروع اختلال باید قبل از 18 سالگی باشد.
مرحله بعد از تشخیص: ارزیابی شدت است.(خفیف، متوسط، شدید، عمیق)
ملاک تشخیص شدت:در dsm4 ملاک هوشبهر بود، اما در نسخه 5 ملاک شدت بر میزان انطباق و سازگاری با زمینه های مفهومی، اجتماعی و عملی است.
تقریبا یک درصد جمعیت دنیا ناتوانی عقلانی دارند.
علت
نابهنجاریهای ژنتیکی علت مهم این اختلالات است
. از مهمترین علت ها ژنتیکی: نشانگان دان، فینل کتونوری، نشانگان x شکننده
علت ها: سبک زندگی، رژیم غذایی، شرایط زندگی، سن از طریق جهش ها، حذف ها یا تغییر مواضع ژن ها روی کرموزوم ها بر جلوه ژن ها تاثیر می گذارند.
نشانگان دان( شایع ترین علت نقایص تولد): نسخه اضافه کرموزوم 21 در نتیجه 47 کرموزوم دارند. این اختلال تقریبا همیشه با ناتوانی عقلانی و دامنه ای از علایم جسمانی ارتباط دارد.
سر کوچک، بینی پهن، گوش و دهان کوچک، چشمان متمایل به بالا، پوست اضافی در پشت گردن، نقطه های سفید روی قسمت رنگی چشم. تاخیر در رشد جسمانی، مستعد ابتلابه بیمارهای جسمانی مانند نقایص قلبی، آب مروارید، وقفه تنفسی در خواب، دندان هایی که دیرتر از موقع معمول در مکان هایی غیر عادی در می آیند و منجر به مشکل جویدن می شوند. هوشبهر پایین، رفتار تکانشی، قضاوت ضعیف گرایش به ناکامی و عصبانی شدن به خاطر محدودیت های خود. به علت سطح بالای استرس، در برابر افسردگی آسیب پذیرند.
فنیل کتونوریPKU: علت: فقدان آنزیم فنیل آلانین هیدروکساز که فنیل آلانین را تجزیه می کند،
در نتیجه: تراکم فنیل آلانین در نتیجه: صدمه به دستگاه عصبی
نشانه ها: تاخیر رشد، اندازه سر کوچک، بیش فعالی، حرکات پرشی دست و پا، حملات صرع، کهیر پوستی، رعشه
فرد باید از شیر، تخم مرغ، غذاهای رایج دیگر که فنیل آلانین دارند پرهیز کند.رژیم PKU باید سرشار از روغن ماهی، آهنو کارنیتین باشد.
تای-ساکس: نبود آنزیم هگزوسامینیدازA که گانگلیوساید را تجزیه می کند.
این بیماری در اثر ژن معیوبی روی کروموزم 15 روی میدهد.
نشانه ها: تاخیر رشد، ناشونایی، نابینایی، فقدان تونوس عضلانی و مهارت های حرکتی، زوال عقل، بازتاب تاخیری، بی حالی، فلج، حملات صرع
اغلب کودکان مبتلا پس از 4 تا 5 سالگی می میرند.
نشانگان X شکننده: بخشی از کد ژن در ناحیه شکننده کرموزوم x تکرار می شود و هر چه تکرار بیشتر نقص بیشتر. مردان بیشتر مبتلا هستند چون یک کروموزم x دارند.
نشانه ها: دور سر بزرگتر، پیشانی بزرگ، صورت دراز، پاهای صاف، بیضه های بزرگ بعد از بلوغ. تاخیر در رفتارهایی همچون سینه خیز رفتن یا راه رفتن، بیش فعالی، تاخیر در گفتار و زبان و اجتناب از تماس چشمی.
مخاطرات محیطی در طول رشد پیش از تولد(تراتژون‌ها) دومین طبقه علت های ناتوانی عقلانی هستند
مخاطرات: داروها،مواد شیمیایی سمی، سوء تغذیه مادر، عفونت‌ها در مادر، بیماری مادر، محرومیت از اکسیژن هنگام تولد، تولد زود رس، جراحت مغزی به هنگام زایمان
البته: تصدفات، بد رفتاری با کودک، قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند سرب یا مونوکسید کربن نیز می تواند منجر به فقدان توانایی عقلانی در کودکان بزرگتر شود.
مصرف(بیشتر از 80 گرم در روز) الکل توسط مادر در دوران حاملگی: نشانگان الکل جنینی FAS (الگوی رشد کندتر مخصوصا در در دستگاه عصبی که به نقایص عقلانی منجر می شود)
ملاک های تشخیصی:
ادامه دارد
عالی است