دانلود مقاله اخلاق در اسارت ژن ها / سید محمود موسوی و نفیسه سموعی

داوکینز به عنوان زیست شناسی تکامل گرا درباره موضوعات مختلفی غیر از زیست شناسی اظهار نظر کرده که اخلاق از جمله آن‌هاست. وی در آرای خاص خود در زمینه اخلاق از دانش‌هایی چون زیست شناسی اجتماعی، روان شناسی تکاملی و ژنتیک بهره می‌برد. مهم‌ترین وجه نظریه پردازی داوکینز نفی تمایز اخلاقی انسان از حیوانات است. دغدغه او برای پرداختن به موضوع اخلاق ناشی از انگیزه نفی کارکردهای اخلاقی دین است. افزون براین، از آنجا که نبود قدرت تبیین کنندگی نظریه تکامل در خصوص اخلاقی بودن انسان، به عنوان یکی از نقایص این نظریه مطرح شده، داوکینز می‌کوشد این اشکال را به گونه ای برطرف نماید. مقاله حاضر این تلاش داوکینز را گزارش و تحلیل می‌کند.

داروینیسم اجتماعی و اخلاق تکاملی

یکی از مسائلِ مرتبط با تکاملِ داروینی، مسالهٔ اخلاق است. لازمه نگاه تکاملی به انسان، تنزل دادن همهٔ آنچه در مورد انسان گفته شده - از جمله مسائل اخلاقی - به سطح حیوانی است. در این نگاه دیگر انسان تمایزی با حیوانات نداشته و اشرفیتی که دین برای او قائل بوده است انکار می‌شود درنتیجه فعل اخلاقیِ دلسوزانه نه تنها پسندیده نخواهد بود بلکه مخالف پیشرفتِ نسل بشریت قلمداد می‌شود.

در این نوشتار بخش کوتاهی از کتاب علم و دین نوشته ایان باربور پیرامون اخلاق تکاملی آمده است:

یکی از اصول تکامل داروینی انتخاب طبیعی است که در آن انسب (مناسب تر) یا اصلح، توسط طبیعت انتخاب می‌شود تا با ادامه پیدا کردن نسل او و حذف شدن غیر انسب ها نسل آینده به سمت اصلاح و تکامل پیش برود. بنابراین اگر انتخاب آگاهانه‌ی انسان در زمان حال بر آینده تأثیر می‌گذارد مساله ارتباطِ هنجارهای اخلاقی با تکامل اهمیت می‌یابد.

از این رو داروین از مخاطبان خود می‌خواهد