رئیس‌جمهور آمریکا فرمانی را علیه مسافران و مهاجران به کشورش امضا کرد که به ادعای او هدفش ممانعت از ورود تروریست‌هاست. طبق فرمان، اتباع ایران نیز مشمول این محدودیت شدند.
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه (بامداد شنبه به وقت تهران) فرمان اجرایی بررسی سخت‌گیرانه سوابق مهاجران به آمریکا را امضا کرد.
بر اساس متن نهایی این فرمان، صدور روادید برای اتباع کشورهای «مضر برای منافع ایالات‌متحده» به مدت 90 روز تعلیق شده است. این بازه زمانی در پیش‌نویس فرمان 30 روز بود.
هرچند فهرست دقیقی از کشورهای هدف منتشر نشده، اما بر اساس ارجاعات متن به نظر می‌رسد این فرمان شامل حال اتباع دستکم هفت کشور ایران، عراق، سوریه، یمن، لیبی، سودان و سومالی باشد.
در این فرمان به فهرست «دولت‌های حامی تروریسم»، کشورهایی که «تهدیدی فوق‌العاده» به شمار آمده و آمریکا علیه آن‌ها وضعیت اضطراری اعلام کرده و همچنین کشورهای حاضر در فهرست «کشورها یا مناطق مایه نگرانی» وزارت امنیت داخلی قرار دارند (هفت کشور فوق‌الذکر)، اشاره شده است.
در متن همچنین از عبارت «ممانعت از ورود» استفاده شده، به این معنی که احتمالاً افرادی که از قبل روادید داشته باشند هم برای 90 روز اجازه ورود به آمریکا را نخواهند داشت.
روادید دیپلماتیک از این فرمان معاف شده است.
ضمناً در متن فرمان از عبارت افراد «غیر شهروند» اشاره شده به این معنی که افرادی که شهروند ایالات‌متحده نباشند. بااین‌حال مشخص نیست که وضعیت افرادی که تابعیت دوگانه یکی از کشورهای هدف و یک کشور غیر آمریکایی مثل کانادا را داشته باشند، چگونه خواهد بود.
در متن، وزیر خارجه مأمور شده است که پس از 30 روز، از تمام کشورها بخواهد اطلاعات موردنظر آمریکا در مورد اتباعشان را ارائه کنند. کشورها 60 روز برای ارائه این اطلاعات زمان خواهند داشت.
پس‌ازاین بازه، فهرستی از کشورهایی که این اطلاعات را ارائه نکرده‌اند، به ترامپ داده می‌شود تا در مورد وضعیت ورود اتباع آن‌ها تصمیم‌گیری کند.
ترامپ در مراسم امضای این فرمان که در پنتاگون برگزار شد، گفت: دارم تمهیدات جدیدی برای غربالگری ایجاد می‌کنم تا تروریست‌های اسلامی رادیکال را از ایالات‌متحده آمریکا بیرون نگه‌دارم.
وی افزود: ما نمی‌خواهیم آن‌ها اینجا باشند. می‌خواهیم اطمینان یابیم کسانی را به کشورمان نمی‌پذیریم که تهدیدی برای سربازانمان هستند که در خارج از کشور می‌جنگند. می‌خواهیم تنها کسانی را به کشورمان راه دهیم که از کشور ما حمایت کرده و عمیقاً عاشق مردم ما هستند.
این فرمان همچنین برنامه پذیرش پناه‌جو را هم به مدت 120 روز تعلیق کرده است. همچنین آمریکا به مدت نامعلومی پذیرش پناه‌جو از سوریه را متوقف می‌کند.
نکته مهم دیگر در متن این است که بخش مربوط به ایجاد «منطقه امن» در سوریه که در متن پیش‌نویس بود، از نسخه نهایی فرمان حذف‌شده است. به نظر می‌رسد کاخ سفید دستکم فعلاً از این اقدام صرف‌نظر کرده است.
ترامپ در این مراسم فرمان اجرایی «تقویت ارتش» را هم امضا کرد، که به گفته او مجوز خرید کشتی، هواپیما و دیگر تجهیزات نظامی را فراتر از برنامه‌ریزی‌های قبلی، به پنتاگون می‌دهد.
او گفت این فرمان نیروهای نظامی آمریکا را بازسازی کرده و توان آن‌ها برای محافظت از آمریکا را افزایش می‌دهد.
خطوط هواپیمایی ورود ایرانی‌ها به پروازهای آمریکا را ممنوع کردند
هنوز یک روز از امضای فرمان اجرایی «دونالد ترامپ» برای ممنوعیت موقت ورود اتباع 7 کشور مسلمان به آمریکا نگذشته که خبرگزاری‌های خارجی از اثرات میدانی این اقدام گزارش داده‌اند.
خبرگزاری فرانسه به سراغ آژانس‌های مسافرتی در تهران رفته و از آنان شنیده که «خطوط هوایی خارجی از پرواز ایرانیان به آمریکا ممانعت می‌کنند.»
دو آژانس سیاحتی به خبرنگار این خبرگزاری گفته‌اند که خطوط هوایی «اتحاد»، «امارات» و «ترکیش» همین امروز دستورالعملی منتشر و علاوه بر ممنوعیت فروش بلیت آمریکا به شهروندان ایرانی، سوارشدن ایرانیان دارای ویزای آمریکا به هواپیماهای این شرکت‌ها را نیز ممنوع اعلام کرده‌اند.
در همین اثناء، خطوط هوایی قطر هم دستورالعملی در همین خصوص برای اتباع هر 7 کشور مذکور در دستورالعمل ترامپ صادر کرده است؛ ایران، سودان، سوریه، عراق، لیبی، یمن و سومالی در این لیست قرار دارند. این خطوط هوایی تنها دارندگان کارت سبز (اقامت دائم) را به هواپیما می‌پذیرد، اما تضمین نمی‌کند که این افراد قادر به ورود به آمریکا باشند.
خبرگزاری فرانسه تخمین زده که بیش از یک‌میلیون ایرانی در آمریکا زندگی می‌کنند و تصمیم اخیر ترامپ، موجبات نگرانی خانواده‌های ایرانی زیادی را فراهم آورده است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند خطوط هوایی لوفت‌هانزا هم از سوار کردن مسافران ایرانی به مقصد آمریکا خودداری کرده است.
همچنین به گزارش رویترز سخنگوی وزارت امنیت ملی آمریکا اعلام کرده که فرمان جدید ترامپ برای ممنوعیت ورود شهروندان 7 کشور ازجمله ایران به آمریکا، افراد دارای گرین کارت را هم شامل می‌شود.
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا صبح دیروز به وقت تهران فرمانی برای ممنوعیت موقت ورود شهروندان 7 کشور ازجمله ایران به کشورش را صادر کرد و حالا تفسیر دستگاه‌های اجرایی آمریکا از این فرمان، به‌تدریج در حال نمودارشدن است.
در فرمان ترامپ آمده که شهروندان ایران، عراق، لیبی، سودان، سوریه، سومالی و یمن به مدت 90 روز حق ورود به آمریکا را ندارند.
اقدامات ترامپ، در ادامه اقدامات اوباماست
فرمان اجرایی دونالد ترامپ که به‌موجب آن صدور ویزا برای ورود ایرانیان به آمریکا را ممنوع کرده به‌طور واضحی نقض برجام به‌حساب می‌آید. در توضیح بیشتر این مسئله باید اشاره کرد که پیش‌تر قانون بهبود برنامه معافیت از اخذ روادید و ممنوعیت سفر تروریستی در تاریخ 8 دسامبر سال 2015 میلادی- بعد از توافق برجام- با همراهی و پشتیبانی دولت دموکرات اوباما، در مجلس نمایندگان کنگره ایالات‌متحده به تصویب رسید که هدف آن، ایجاد محدودیت‌هایی برای به‌کارگیری قانون برنامه معافیت از اخذ روادید از سوی اتباع 38 کشور که- 23 کشور، عضو اتحادیه اروپا هستند به کشورهای خاصی(ایران، عراق، سوریه و سودان) سفر کرده یا می‌کنند، بوده است؛ باوجوداینکه قانون مذکور اتباع ایرانی را از مزایای «برنامه معافیت از اخذ روادید ایالات‌متحده آمریکا»، محروم کرده و ملزم به طی کردن فرآیند اخذ روادید می‌کرد به‌طور کاملاً نقض برجام محسوب می‌شد اما دستور اجرایی دونالد ترامپ که به‌موجب آن سفر شهروندان ایرانی به آمریکا را ممنوع کرده است نقض کاملاً آشکار، واضح و جدید برجام است. چنان‌که بندهای 28 و 29 برجام را نقض می‌کند.
مطابق با بند 28 برجام «گروه 1+5 و ایران متعهد هستند که برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، بر مبنای احترام متقابل اجرا نمایند و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و نیت این برجام که اجرای موفقیت‌آمیز آن را مختل سازد، خودداری کنند. مقامات ارشد دولتی در گروه 1+5 و ایران تمام تلاش خود را برای اجرای موفقیت‌آمیز این برجام، ازجمله در بیانات عمومی خود، به کار خواهند بست.گروه 1+5 کلیه اقدامات لازم را برای لغو تحریم‌ها به نحو مقتضی به عمل خواهند آورد، و از تحمیل مقررات آئین‌نامه‌ای استثنائی یا تبعیض‌آمیز و الزامات شکلی به‌جای تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز تحت پوشش این برجام، خودداری می‌ورزند.»
به گزارش رجا، شرایط به وقوع پیوسته امروز به‌طور واضحی درنتیجه ضعف تیم مذاکره‌کننده کشورمان و ثمره اعتماد به وعده‌های سر خرمن آمریکا است. چنان‌که اگر وزارت امور خارجه در برابر نقض ابتدایی برجام با تصویب قانون برنامه معافیت از اخذ روادید و ممنوعیت سفر تروریستی در دولت اوباما برخورد قاطعی می‌کرد امروز ترامپ جرئت نمی‌کرد که زیاده‌خواهی خود را به حدی برساند که عملاً برجام را نقض نماید؛ توضیح بیشتر این‌که پس از اعتراض اولیه ایران به تصویب قانون محدودیت روادید و درج محدودیت‌ها در آن‌که برخلاف برجام انجام گرفته است، جان کری وزیر خارجه آمریکا در نامه‌ای به وزیر امور خارجه کشورمان تأکید کرد که دولت آمریکا این قانون را به‌گونه‌ای اجرا خواهد کرد که نقض برجام محسوب نشود.
پس از انتشار این نامه عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در موضعی منفعلانه گفت: «آنچه اکنون آمریکا رسماً به ما تعهد کرده و نامه‌ای که کری به ما نوشته یک نامه معمولی نیست، بلکه نامه وزیر خارجه یک کشور است.زمانی که وزیر امور خارجه نامه‌ای را امضا می‌کند، برای کشورش تعهد حقوقی و سیاسی ایجاد می‌کند».
انفعال دستگاه دیپلماسی
گستاخ‌تر شدن طرف مقابل
حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در واکنش به اقدام جدید ترامپ مبنی بر ایجاد محدودیت به‌منظور صدور روادید برای مردم چند کشور ازجمله ایران، اظهار داشت: این اقدامات آمریکایی‌ها فرار روبه‌جلوست و می‌خواهند مشکلاتی که با آن در کشورشان روبرو هستند را تحت تأثیر حضور شهروندان خارجی نشان دهند. لذا این‌گونه اقدامات فرار مقطعی از مشکلات خودشان است.
پژمان‌فر افزود: از سوی دیگر مسئولان ما باید به این موضوع توجه کنند که مواضع آمریکایی‌ها در قبال تعهداتی که امضا می‌کنند بستگی به منافعشان دارد، لذا هنگامی‌که آن‌ها شاهد خدشه وارد شدن به منافعشان باشند از انجام تعهداتشان سر باز می‌زنند و از انجام آن تعهدات عقب‌نشینی می‌کنند.
وی در ادامه گفت: سکوت وزارت امور خارجه در قبال اقدام اخیر رئیس‌جمهور آمریکا بسیار غلط است، ما هر موقع منفعلانه در برابر این قضایا سکوت کرده‌ایم، ضرر دیدیم و نتیجه سکوتی که امروز داشته‌ایم، پایمال شدن بیشتر حقوق مردم ما بوده است. می‌بایست در مقابل این اقدام اخیر آمریکا یک واکنش و پاسخ دیپلماتیک انجام بگیرد.
نتیجه بستن با کدخدا
تنزل جایگاه گذرنامه ایرانی
به گزارش فارس، محمدصادق کوشکی کارشناس مسائل سیاسی در خصوص امضای فرمان «غربالگری مهاجران از کشورهای مسلمان» توسط دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا که بر اساس آن صدور روادید برای اتباع هفت کشور مسلمان عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه، یمن و ایران را به مدت 90 روز تعلیق شده، اظهار داشت: اگر نتیجه بستن با کدخدا و گفت‌وگو و مذاکره با آمریکا این باشد، این به معنای تنزل وحشتناک جایگاه گذرنامه ایرانی و تنزل جایگاه کشور است.
کوشکی افزود: برجام به نفع آمریکایی‌ها است و ترامپ برجام را کنار نخواهد گذاشت، بلکه سعی می‌کند با واردکردن فشار به دولت روحانی امتیازات بیشتری را از ایران به دست آورد.
وی در ادامه گفت: متأسفانه دولت یازدهم نگران این است که برجام از سوی ترامپ کنار گذاشته شود، بنابراین حاضر است امتیازات بیشتری را به آمریکایی‌ها بدهد تا برجام لغو نشود و ازآنجایی‌که دولت آمریکا این موضوع را می‌داند، حتماً فشار بیشتری به ایران وارد خواهد کرد.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به نقل اظهارات ایرانیان مقیم آمریکا پرداخته و گفته که طرح ترامپ برای لغو روادید کشورهای خاورمیانه زندگی را برای آن‌ها دشوار خواهد کرد.
جملک نویس