این مطلب ادامه مطلب: احادیث کلامی- قسمت اول می باشد
عصر تدوین کتب اربعه عصر دوم که از اواخر دوره غیبت صغرا آغاز می‌شود و تا نیمه‌های قرن پنجم ادامه می‌یابد، عصر تدوین کتب اربعه عصر دوم که از اواخر دوره غیبت صغرا آغاز می‌شود و تا نیمه‌های قرن پنجم ادامه می‌یابد، حدود سال‌های 300 تا 450-460 (ه.ق) است و عصر تدوین کتب اربعه یا عصر کتب جوامع روایی اولیه به شمار می‌آید. مرحوم کلینی از اواخر غیبت صغرا تدوین کتاب شریف الکافی را آغاز کرد که نخستین کتاب از کتب اربعه است و برحسب اطلاعات موجود نخستین جامع روایی شیعه محسوب می‌گردد. مرحوم کلینی متوفای سال 329 (ه.ق) است، یعنی همان سال پایان غیبت صغرا. بعد از ایشان، مرحوم صدوق کتاب مَن لایحضره الفقیه را تدوین کرد و ایشان متوفای سال 381 (ه.ق) است. بعد از شیخ صدوق، شیخ طوسی دو کتاب شریف الاستبصار و تهذیب الأحکام را تدوین نمودند که بدین‌وسیله بخش زیادی از احادیثی که در کتاب‌های اصول اربعه تدوین‌شده بود باقی‌مانده است. در مرحله دوم تاریخ حدیثی شیعه با تدوین شدن کتب اربعه، علماء احساس کردند که به اصول چهارصدگانه و اصول اصحاب ائمه نیازی ندارند، ازاین‌رو استنساخ این اصول در اولویت قرار نداشت و شاید به همین جهت از آن تاریخ به بعد اصول از بین رفتند و به دست ما نرسیدند. ظاهراً امروزه از این اصول به‌صورت کامل 16 عدد باقی است که در مجموعه‌ای بانام الأصول الستة عشر منتشرشده است . البته بخش زیادی از محتوای اصول در همین کتب حدیثی باقی‌مانده است.
